آیا میدانید که آشنایی با بهترین نوع مدیریت برای مدیران تازهکار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؟ ازآنجاییکه مدیریت یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر موفقیت یا شکست یک سازمان است، آن را علم و هنر هماهنگی و هدایت منابع انسانی و مالی برای رسیدن به اهداف سازمان نیز دانستهاند. در این مقاله میخواهیم ببینیم که مناسبترین نحوه مدیریت یک مجموعه چگونه بوده و انواع مدیریت در سازمان ها و حتی انواع سبکهای مدیریتی در یک سازمان چگونه خواهند بود. با ما همراه باشید تا در یک مقاله جامع از دکتر ماکان آریا پارسا به پاسخ این سؤالات آشنا شوید.
مدیریت چیست؟
میتوان گفت که تعاریف مختلفی برای مدیریت وجود دارند. یکی از رایجترین تعاریف مدیریت را میتوان فرایند برنامهریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل یک سازمان برای رسیدن به اهدافی مشخص دانست. بر طبق این تعریف یک مدیر با برنامهریزی و تعیین اهداف سازمانی و تعیین راههای دستیابی به آنها، مسیر شرکت را تعیین میکند.
بدین ترتیب میتوان گفت که مدیریت یک فرایند منطقی و روشمند است که در قامت یک هنر و یک علم نیز میتواند قرار بگیرد. هنر مدیریت در توانایی ایجاد و اعمال راهحلهای خلاقانه و نوآورانه برای مسائل و مشکلات سازمانی است. علم مدیریت نیز به استفاده از روشهای مختلف علمی برای تحلیل مسائل و بهبود فرایندهای سازمانی گفته میشود.
منظور از سبک مدیریتی چیست؟
زمانی که به بررسی نحوه مدیریت یک مجموعه میپردازیم، با مفهومی به نام انواع سبک مدیریتی بر میخوریم. سبک مدیریتی به نوع خاصی از رفتار و برخورد یک مدیر با زیردستان و مدیران ردهبالاتر گفته میشود که نشاندهنده اصول رعایت شده توسط مدیر است. سبک مدیریتی قادر است تا تأثیر مستقیمی را بر روی عملکرد، روحیه، انگیزه، تعهد و اعتماد اعضای سازمان داشته باشد.
مدیرعامل سازمان به کمک سبک مدیریتی خود قادر است تا روش خاص خود را برای رهبری و اجرای اهداف سازمان مورداستفاده قرار دهد. ازآنجاییکه انتخاب روش مدیریت یک سازمان میتواند بستگی زیادی به عواملی همچون موقعیت جغرافیایی و فرهنگ جامعه و مهارتهای مدیر داشته باشد، سبک مدیریتی یک مدیر میتواند کاملاً منحصربهفرد باشد. با این حال، سبکهای مختلفی نیز وجود دارند که توسط مدیران بسیاری در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند.
چرا سبکهای مختلف مدیریتی وجود دارند؟
ازآنجاییکه هر یک از انواع سبک مدیریتی مزایا و معایب خاص خودش را دارد، ما با انواعی از سبکهای مدیریتی مواجه هستیم. حتی برخی از این سبکها بهعنوان بهترین نوع مدیریت برای یک سازمان شناخته میشوند. درحالیکه یک سبک مدیریتی خاص نیز ممکن است برای یک سازمان مناسب نباشد. همچنین باید در نظر داشته باشید که هیچ سبک مدیریتی کامل و بیعیب نبوده و برای یک مدیرعامل بهتر است تا بین سبکهای مختلف تعادلی را برقرار کند. بهگونهای که قادر باشد تا در شرایط مختلف از مجموعهای از سبکهای مدیریتی استفاده کنند.
انواع سبک مدیریتی
در بحث معرفی انواع سبک مدیریتی باید بگوییم که قادریم تا سبکهای مدیریتی را در سه دسته اصلی خلاصه کنیم. در ادامه شما را با این سه دسته از سبکهای مدیریتی آشنا خواهیم ساخت.
سبک مدیریتی مستبدانه:
سبک مدیریتی مستبدانه بهعنوان یکی از انواع سبک مدیریتی در سازمانهای مختلف شناخته میشود که در این سبک، مدیر تمامیت قدرت سازمان را بر عهده دارد. هر تصمیمی که گرفته میشود، باید تحتنظر او بوده و بدون هماهنگی با او هیچ کاری در سازمان انجام نمیشود.
شاید در نگاه اول گفته شود که امکان ندارد تا این سبک مدیریتی بهعنوان بهترین نوع مدیریت برای یک سازمان شناخته شود. با این حال شرایطی را در نظر بگیرید که کارکنان یک سازمان کمتجربه هستند و نیاز به تصمیمگیری سریع و اجرای دقیق اهداف وجود دارد. در چنین شرایطی بهتر است تا از این سبک مدیریتی برای پیشبرد اهداف سازمان و گذر از بحرانها استفاده شود.
سبک مدیریتی دموکراتیک
سبک مدیریتی دموکراتیک روش دیگری است که در آن مدیر از قدرت و توانایی کارکنان بهره میبرد تا آنها را در فرایندهای تصمیمگیری و اجرای اهداف سهیم سازد. در سازمانی که این سبک مدیریتی حکمفرماست، کارکنان قادر هستند تا ایدهها، نظرات و پیشنهادات خود را بیان کرده و شاهد اجراییشدن آنها باشد.
از نظر بسیاری از کارشناسان، سبک مدیریت دموکراتیک بهعنوان بهترین نوع مدیریت شناخته میشود. از این بابت که کارکنان آزادی عملهای لازم را در حوزه فعالیتی خود دارند و امکان بهرهمندی از تجربه و مهارت کارکنان در امور مختلف سازمان وجود خواهد داشت.
سبک مدیریتی آزاد
این سبک مدیریتی بدین صورت است که مدیر به کارکنان زیر دست خود حداکثر آزادی و مسئولیت را میدهد. بدین ترتیب نقش مدیر عملاً مشاورهای و حمایتی بوده و کارکنان قادر هستند تا تصمیمات لازم را برای اجرای وظایف و پیشبرد اهداف بگیرند. به نظر بسیاری از کارشناسان این سبک مدیریتی بهعنوان بهترین نوع مدیریت شناخته نمیشود. ازآنجاییکه احتمال بینظمی و بیمسئولیتی و فراموشی کارها به میزان بسیار بیشتری وجود دارد.
انواع سطوح مدیریت در سازمان
جالب است بدانید که چندین سطح مدیریتی در یک سازمان وجود دارند که افراد مختلفی را برای مدیریت امور مختلف در یک سازمان به کار میگیرند. سطوح مدیریتی در یک سازمان به نحوی نشاندهنده نحوه تقسیم درجات، اختیارات و مسئولیتها خواهند بود. این سطوح، وظایف هر یک از بخشهای مدیریتی را تعیین میکنند. در اینجا شما را با این سه سطح از مدیران یک سازمان آشنا میکنیم.
سطح ارشد:
سطح ارشد یکی از سطوح مدیریتی در یک سازمان است که فرد مسئول در این سمت عملاً مسئولیت هدایت کل شرکت را بر عهده دارد. بهترین نوع مدیریت برای مدیری که در سطح ارشد فعالیت میکند، این است که بر سیاستهای بلندمدت سازمان نظارت داشته و دنبال تحقق اهداف سازمان باشد. عملکرد این مدیر نیز زمانی میتوان گفت موفقیتآمیز بوده است که برنامهریزیها و هدفگذاریها به نتیجهای مثبت ختم شده و شاهد سود رسانی و ارتقای جایگاه کسبوکار باشیم.
این مطلب ادامه دارد…