مدیر محصول یکی از پرطرفدارترین شغلهای دنیای تکنولوژی است که به دانشها و مهارتهای مختلفی نیاز دارد. در این مقاله از وبلاگ آموزشی دکتر ماکان آریا پارسا میخواهیم شما را با وظایف مدیران محصول آشنا کرده و بگوییم که چگونه میتوانید یکی از آنها شوید و ممکن است که با چه چالشهایی در این شغل مواجه شوید.
مدیر محصول (پروداکت منیجر) کیست؟
مدیر محصول یا پروداکت منیجر فردی است که مسئولیت تعریف، طراحی، توسعه و عرضه یک محصول دیجیتال را بر عهده دارد. فردی که در این سمت شغلی به فعالیت میپردازد، باید محصولات خود را با توجه به نیازهای مشتریان، محصولات رقبا و اهداف کسب و کار طراحی کند. برای این کار هم باید با تیمهای مختلف مهندسی، پشتیبانی، بازاریابی و فروش همکاری کند.
مدیران محصول نقش مهم و تاثیرگذاری را در یک سازمان خواهند داشت و باید ارتباطات مداومی را با تمامی واحدهای سازمان داشته باشند. در ضمن، فردی که در این سمت شغلی به فعالیت میپردازد، باید از محصول خود به عنوان یک مالک دفاع کرده و آن را به بهترین وجه به مشتریان و مخاطبان معرفی کند.
چرا هر شرکتی به یک مدیر محصول نیاز خواهد داشت؟
در باب اهمیت شغل مدیریت محصول در یک شرکت باید بگوییم که مدیران محصول وظیفه نظارت بر کل چرخه عمر یک محصول را دارند. آنها از زمان ایده پردازی برای تولید یک محصول تا عرضه و فروش و تحویل آن به مشتری نهایی نقش خواهند داشت. همچنین این افراد وظیفه خواهند داشت که تعیین کنند تا چه زمانی باید به فکر جایگزینی محصولات فعلی با نسلهای جدیدترشان باشیم.
وظایف یک پروداکت منیجر شامل چه مواردی خواهد بود؟
اگر کنجکاو هستید تا پاسخ سؤال چگونه مدیر محصول شویم را بیابید، باید بگوییم که وظایف مختلفی وجود دارند که بهعنوان مدیر یک محصول باید آنها را بر عهده بگیرید. هرچند که کسبوکارهای مختلف با هم متفاوت بوده و ممکن است که نیازهای این کسبوکارها نیز در بحث وظایف مدیران محصول متفاوت باشد، با این حال در ادامه شما را با برخی از وظایف مدیران محصول آشنا میکنیم.
- مدیران محصول وظیفه دارند تا چشمانداز، هدف و استراتژی تولید محصول را تعیین کرده و این موارد را با بقیه افراد مسئول در میان بگذارند.
- اگر نیاز به ایجاد و بهروزرسانی نقشه راه و برنامهریزیهای لازم برای انتشار محصول وجود داشته باشد، چنین مواردی از وظایف مدیران محصول خواهند بود.
- پس از اینکه محصول مورد نظر تولید شده و به بازار عرضه میشود، مدیران محصول وظیفه دارند تا محصولات تولیدی را به مخاطبان و بازارهای هدف ارائه دهند.
- مدیران محصول وظیفه دارند تا عملکرد و کیفیت محصولات را مورد ارزیابی قرار داده و در صورت نیاز به بهروزرسانی در محصولات، هماهنگیهای لازم را در این بابت ترتیب دهند.
- مدیران محصول همچنین وظیفه دارند تا به تحقیق و بررسی بازار پرداخته و با بررسی نیازهای مشتریان و محصولات رقبا، برنامهریزیهای لازم را برای تولید بهترین محصول انجام دهند.
- همچنین مدیران محصول وظیفه دارند تا انواع مشکلات و چالشهای موجود در فرایند تولید و فروش محصولات را حل کنند. برای این کار میتوانند از کمک و مشاوره تیمهای مختلف بهره ببرند.
- یکی دیگر از وظایف مدیران محصول این است که آنها باید قابلیتهای محصول را تعیین کنند. همچنین باید بین این قابلیتها اولویتبندی کرده و الزامات مختلف را برای شروع فرایند تولید تعیین کنند.
- اگر نیازی به معرفی و آموزش و اطلاعرسانی به تیمهای مختلف درباره محصول وجود داشته باشد، این وظیفه مدیران محصول خواهد بود تا تمامی آموزشهای لازم را ارائه دهند.
- از دیگر وظایف مدیران محصول میتوان به هماهنگی و رهبری تیمهای مختلف اشاره کرد. مدیران محصول باید تیمهای مهندسی، طراحی، بازاریابی، تولید، فروش و پشتیبانی و تدارکات را برای توسعه محصول هماهنگ کرده و به رهبری این تیمها بپردازند.
- پس از اینکه فرایند عرضه و فروش محصولات آغاز میشود، مدیران محصول باید نسبت به جمعآوری و تحلیل نظرات بازخوردهای مشتریان و تیمهای فروش بازاریابی اقدام کنند. با این هدف که در صورت نیاز به بهروزرسانیها و اعمال تغییرات بر روی محصول، اقدامات لازم را در کوتاهترین زمان ممکن به اتمام برسانند.
انواع حوزههای فعالیت یک مدیر محصول:
مدیران محصول میتوانند در حوزههای مختلفی فعالیت کنند که بر اساس نوع محصول، نوع مشتری، نوع بازار و نوع سازمان تعریف میشوند. برخی از این حوزهها عبارتاند از:
- مدیران محصول B2C (بنگاه به مصرفکننده): این نوع از مدیریت محصول، وظیفه طراحی و توسعه محصولاتی را دارد که به طور مستقیم به مصرفکنندگان نهایی عرضه میشوند.
- مدیران محصول B2B (بنگاه به بنگاه): این نوع از مدیریت محصول، وظیفه طراحی و توسعه محصولاتی را دارد که به طور غیرمستقیم به مصرفکنندگان نهایی عرضه میشوند و در واقع به بنگاههای دیگر خدمات میدهند.
- مدیران محصول B2B2C (بنگاه به بنگاه به مصرفکننده): این نوع از مدیریت محصول، وظیفه طراحی و توسعه محصولاتی را دارد که هم به بنگاههای دیگر و هم به مصرفکنندگان نهایی خدمات میدهند.
- مدیران محصولات داخلی: (Internal Product Manager) این نوع از مدیریت محصول، وظیفه طراحی و توسعه محصولاتی را دارد که به طور انحصاری برای استفاده داخلی در سازمان ساخته میشوند.
چگونه مدیر محصول شویم؟
در پاسخ این سؤال که چگونه مدیر محصول شویم، باید بگوییم که برای شروع کار در شغل مدیریت محصول، نیاز به مدرک تحصیلی خاصی نیست. با این حال، معمولا مدیران محصول دارای تحصیلات عالی در رشتههای مرتبط با تکنولوژی، مدیریت، بازاریابی یا مهندسی هستند. همچنین داشتن تجربه کاری در زمینههای مربوط به محصول میتواند مزیت بزرگی باشد.
مهمترین ابزارهای مورد نیاز برای مدیریت محصول
یک مدیر محصول برای انجام وظایف خود به ابزارهای مختلفی نیاز دارد که به او کمک میکنند تا بهصورت کارآمد و مؤثر محصول خود را طراحی، توسعه، ارزیابی و ارتقا دهد. این ابزارها میتوانند در مراحل مختلف فرایند مدیریت محصول مورد استفاده قرار گیرند. بهطورکلی میتوان گفت که ابزارهای مورد نیاز برای مدیریت محصول را میتوان در چند دسته کلی زیر دستهبندی کرد:
- ابزارهای تعیین نیازها و الزامات محصول. این دسته از ابزارها به مدیران محصول کمک میکنند تا نیازها و الزامات مشتریان و ذینفعان را شناسایی، جمعآوری، مستندسازی و مدیریت کنند.
- ابزارهای تعیین ویژگیها و قابلیتهای محصول. این دسته از ابزارها به مدیران محصول کمک میکنند تا ویژگیها و قابلیتهای محصول را بر اساس نیازها و الزامات مشتریان و ذینفعان تعریف، اولویتبندی، طراحی و مدیریت کنند.
- ابزارهای توسعه و تست محصول. این دسته از ابزارها به مدیران محصول کمک میکنند تا محصول را با استفاده از تکنولوژیها و ابزارهای مناسب توسعه، اجرا، تست و رفع خطا کنند.
- ابزارهای انتشار و پشتیبانی محصول. این دسته از ابزارها به مدیران محصول کمک میکنند تا محصول را به بازار عرضه، به مشتریان ارائه، به بازخوردها پاسخ و به بهبود محصول ادامه دهند.
این مطلب ادامه دارد….